​

„Jestem twardy…  Jestem  dzielna… Nigdy nie poddaję się i nie daję po sobie poznać, że jest mi ciężko. Do takiego wizerunku mojej osoby ludzie przywykli i nie chcę pokazać, że jest inaczej.” Pewnie wielu z Was podpisałoby się pod tymi słowami.  Ale człowiek to nie maszyna. Emocje kumulują się i dają o sobie znać w różnej formie. Dlatego czasami nieświadomie poszukujemy możliwości odreagowania. I wbrew założeniom naukowców, że jako ludzie jesteśmy motywowani do tego, by poszukiwać  szczęścia, niekiedy potrzebujemy zanurzenia się w takich chwilach, które paradoksalnie powodują nasz ból.

Oczyszczenie zwane katharsis, polega na odreagowaniu zablokowanego napięcia i stłumionych emocji.  W jaki sposób się to odbywa?  Właśnie poprzez poszukiwanie sytuacji, które obniżają nasz nastrój. O jednym z powodów  takiego obniżania pisałyśmy w  poście „Złudzenie gracza”.  Innym jest właśnie katharsis, czyli oczyszczenie.

Najprawdopodobniej wielu z Was nieraz poszukiwało stanu melancholijnego poprzez słuchanie nostalgicznej muzyki, oglądanie poruszających filmów, czy chwytających za serce programów.  Doskonale wiecie, że w trudnych dla nas momentach, gdy targa nami rożnego rodzaju napięcie emocjonalne, na wzruszających filmach płaczemy najintensywniej. Wiecie dlaczego? Otóż, taka sytuacja jest doskonalą  okazję do upustu naszych emocji. Daje usprawiedliwienie naszym łzom, a nam przynosi ulgę.

Czasami życie nas doświadcza, czy tego chcemy, czy nie. Burza, sztorm - wszystko, co najgorsze - myślimy sobie - spotkało właśnie mnie. Wpadamy w rozpacz, cierpimy tak, że wydaje się, że bardziej już nie można. Targają nami skrajne emocje, uważamy się za strasznie nieszczęśliwych.
Czy myślicie, że nawet w najtragiczniejszej sytuacji można poczuć szczęście? Przeczytajcie kolejną przypowieść Anthony'ego de Mello.


NIEWOLNIK PODCZAS SZTORMU

Pewien Maharadża wypłynął na morze, gdy podniósł się wielki sztorm. Jeden z niewolników na pokładzie zaczął krzyczeć i zawodzić ze strachu, ponieważ człowiek ten nie płynął nigdy przedtem statkiem. Jego krzyk był tak głośny i trwał tak długo, że wszyscy na pokładzie zaczęli się irytować, a Maharadża był za wyrzuceniem go za burtę. Lecz jego główny doradca, który był mędrcem, powiedział: "Nie. Pozwól mi się nim zająć. Myślę, że mogę go wyleczyć".

Mówiąc to rozkazał kilku marynarzom, wyrzucić mężczyznę do morza. W chwili, gdy biedny niewolnik znalazł się w morzu, zaczął wrzeszczeć z przerażenia i dziko bić fale. Za kilka sekund mędrzec rozkazał wyciągnąć go na pokład. Z powrotem na pokładzie niewolnik leżał w kącie w całkowitym milczeniu. Kiedy Maharadża zapytał swego doradcę o przyczynę, on odparł: "Nigdy nie zdajemy sobie sprawy, jakie mamy szczęście, dopóki nasza sytuacja się nie pogorszy".

Anthony de Mello
"Modlitwa Żaby II"

Na pewno wszyscy pamiętacie bajkę o H. Ch. Andersena o brzydkim kaczątku - o nieakceptacji, samotności, a gdzieś w głębszej warstwie o kompleksie niższości. O ukrytych znaczeniach powszechnie znanych nam wszystkim baśni wspaniale pisał Bruno Bettleheim* – chyba największy psychoanalityk od czasów Freuda.
Dla wszystkich, którzy dawno temu mieli w ręku tę książkę, kilka słów streszczenia. Brzydkie kaczątko było małym pisklęciem: słabym, nieatrakcyjnym, szarym, różniący się od otoczenia. Po wielu upokorzeniach, gdy dorosło, okazało się, że jest przepięknym łabędziem. Poczuło się wówczas naprawdę szczęśliwe! Los wynagrodził mu wszystkie cierpienia i smutek.

A co to ma wspólnego z naszym światem? Otóż ma. Złapani w wyścig szczurów, pogoń za pieniędzmi, żyjemy w świecie, który proponuje nam tysiące rzeczy, dzięki którym podobno będziemy szczęśliwi. Media, które przekonują nas, że ważne jest jak wyglądamy i ile posiadamy. Pułapka konsumpcjonizmu, w którą dużo łatwiej załapać osoby mniej pewne siebie, aspirujące do lepszego życia, osoby z kompleksem niższości, „brzydkie kaczątka”, które dostają wskazówkę jak stać się kim innym, akceptowanym społecznie, otoczonym gronem znajomych, podziwianym, pięknym i w końcu szczęśliwym. I do tego baśń „Brzydkie kaczątko” przekonuje, że szczęście naprawdę może spotkać także słabszego, cichszego, skromniejszego.

Czy pamiętacie Pawła z naszego sobotniego tekstu „…wtedy będę szczęśliwy”? On wpadł w pułapkę, uległ tzw. złudzeniu postępu hedonistycznego – uważał, że będzie szczęśliwszy, gdy zdobędzie kolejną rzecz. Gdy wraz z nią szczęście nie przychodziło – wyznaczał sobie kolejny cel. Wspaniały konsument dla współczesnego świata, z ciągle wielką niezaspakajalną potrzebą zdobywania nowych rzeczy. Ale to nie jest dobra droga, to tylko złudzenie, któremu pewnym osobowościom łatwiej ulec.
Być może Paweł przez całe życie swoje życie czuł się „brzydkim kaczątkiem”, tylko nie zdążył odkryć, że tak naprawdę był już od dawna wspaniałym dorosłym pięknym łabędziem. Nigdy nie udało mu się poczuć tej dumy i szczęścia. Zadanie dla Was - popatrzcie dziś w lustro i napiszcie do nas, kogo zobaczyliście: brzydkie kaczątko, czy jednak łabędzia:-)
 
*Bruno Bettelheim „Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni”

W ostatnich latach dużo mówi się na temat asertywności. Domagamy się tego, by ludzie nas szanowali, nie przekraczali naszych granic. Niestety zapominamy o drugiej stronie medalu, a mianowicie o tym, że asertywność to  także  szanowanie  drugiego człowieka i respektowania jego praw. Niewątpliwie szczęśliwe są osoby, których granice zarówno fizyczne, ale i te psychiczne nie są naruszane. Należy bowiem pamiętać, że nie tylko czynem, ale i słowem można drugiego człowiek bardzo skrzywdzić, zranić i okaleczyć.

Ostatnio dużo kontrowersji było wokół tematu karmienia piersią w miejscach publicznych. Zostałyśmy poproszone o wypowiedź na ten temat na łamach Dziennika Bałtyckiego.  Według nas, ta głośna kwestia, poruszana nie tylko w mediach,  jest związana z umiejętnością  uszanowania swoich praw i praw innych. Jesteśmy przekonane, że gdyby każdy z nas stawiał drugiego człowieka na równi ze swoimi prawami, żyłoby nam się wszystkim łatwiej i podniósłby się nasz poziom szczęścia.

Ciekawa hipoteza… Dlaczego? Bo właśnie teraz, w samym sercu lata, my Polacy utożsamiamy szczęście z błękitnym niebem i słońcem, najlepiej od rana do wieczora przez 7 dni w tygodniu. Jeśli nie ma słońca to jest źle, jesteśmy nieszczęśliwi. Ale czyż można mieć „błękit nieba” zawsze?...
Czym bliżej przyglądać się będziemy pojęciu szczęścia, to wyda nam się, że ucieka ono jak ogon zwariowanego psa, który oddala się od niego tym szybciej, im szybciej on sam biegnie…
 
Wydaje się przecież, że podporządkowaliśmy cały nasz świat, żeby być szczęśliwymi. Wyrwaliśmy istnieniu, co tylko się dało. Okiełznaliśmy. Podbiliśmy. Ukształtowaliśmy. Poszliśmy w górę i w dół. Poznaliśmy zarówno wielkie jak i małe. Zagłębiliśmy się swoją wiedzą daleko - próbując rozwiązać zagadki nieskończonego kosmosu, galaktyk, poruszających się planet i gwiazd. Weszliśmy swoim "szkiełkiem i okiem" do samego środka i sedna materii, szukając w atomie najmniejszych cząstek i drobinek oraz odpowiedzi na nurtujące nas pytania. W atomie zaś odkryliśmy mnóstwo dodatkowych zagadek i więcej pytań niż odpowiedzi. Jedną z zagadek okazał się świadomy obserwator. Świadomość…
 
I chociaż podbiliśmy nasz świat zewnętrzny, szczęścia jak nie ma, tak nie ma… I cóż, wydaje się wręcz, że zamiast przybywać, wręcz zmniejsza się jego ilość. Świadczy o tym rosnąca ilość samobójstw i depresja, która swoimi lepkimi mackami oblepia ludzkie serca. Halo! Co się stało?
Harujemy, zarabiamy, wydajemy, konsumujemy, odpoczywamy w biegu, znów harujemy, znów zarabiamy i znów wydajemy. Po drodze lakoniczne spotkania z rodziną. Nie wgłębiamy się. Kto by na to miał czas? Płyniemy po powierzchni naszych relacji z przyjaciółmi, bardziej zajęci chęcią szybkiego wyplucia z nas jak największej ilości informacji o nas, w dużej mierze zbędnych dla słuchacza, niż prawdziwą rozmową. Bo do prawdziwego bycia z drugim człowiekiem potrzebne jest nie tylko aktywne słuchanie i czas, ale i chęć zrozumienia jego położenia, jego sytuacji. Bez względu na to, czy byłaby ona smutna czy radosna. Bez względu na to, czy przyjaciel coś stracił, czy coś zyskał.

​Ale po co?! Przecież to my chcemy być wysłuchani, to my chcemy być ukojeni, pokrzepieni, wspierani i zauważeni…
I w tym problem. Bo każdy gdzieś w pośpiechu przez życie, chciałby wszystko tylko ze swojej wąskiej perspektywy. Dla siebie. Czy jest w tym coś złego? Nie. Ale nie ma też nic dobrego w tym, że „obżarłeś się” do granic możliwości, wygadałeś do bólu gardła, nasyciłeś się tak, że siedzisz sobie wygodnie na tronie utkanym z siebie. I co? I nic. Bo stałeś się królem, ale w Państwie Nicości. Choćby nawet ta „nicość” była tylko metaforyczna. A z takiej perspektywy pojęcie szczęścia jest już nie tyle, że ulotne, ale dosłownie uleciało z ostatnią ludzką istotą, z którą miałeś prawdziwą styczność…
Myślisz, że masz święty spokój?...
Rozglądasz się wokół. A tu ani spokoju, ani Świętego.
Co na temat mówi psychologia pozytywna?
Co jest nam do szczęścia potrzebne?
No więc kochani, do szczęścia niezbędne niczym tlen są dobre relacje z innymi ludźmi.

Upalny lipcowy dzień. Piękne słońce, bezchmurne niebo. Wydawałoby się idylla, nic tylko zalec na leżaku i odpoczywać. Nikomu nie wydaje się, że w taki dzień można tak łatwo i po prostu – umrzeć. I że wystarczy do tego krótka chwila. Paweł leżał na korcie. Rakieta tenisowa wypadła mu bezwładnie z ręki. Nie udało się go uratować, nie odzyskał przytomności. Rozległy zawał serca w wieku 41 lat. Przerwane życie, plany, a chciał przecież jeszcze tak wiele zrobić i osiągnąć. No właśnie – osiągnąć. Paweł osiągał całe życie. „Osiąganie” definiowało go, było jego motorem.

​Pochodził ze średniej wielkości miasta, kilkadziesiąt kilometrów od dużej metropolii, były w niej kina, teatry, opera. Kafejki, w których widział ludzi popijających kawę, domy z ogrodami – po prostu życie, o jakim marzył. Kontrast był szczególnie duży, gdy wracał do swojego pokoju w małym mieszkanku rodziców na 9 piętrze wieżowca. Rodzice pracowali umysłowo, ale w domu się nie przelewało. Paweł uczył się dobrze. Chciał wybić się, opuścić miasteczko, w którym nie był szczęśliwy. Po nocach uczył się angielskiego. Rodziców nie stać było na prywatnego lektora, a w szkole uczyli kiepsko.

W czasie wakacji zaczął jeździć do pracy za granicę, szlifował też wówczas język. Gdy zdał na studia, przeniósł się do swojej upragnionej i wyśnionej metropolii. Ale wcale nie przyniosło mu to szczęścia. Mieszkał w akademiku, dorabiał sobie, mimo iż studiował dziennie. Myślał „Muszę wynająć swoje mieszkanie, wtedy będzie lepiej”, więc pracował jeszcze ciężej. Spał po 5 godzin na dobę i cel osiągnął. Ale czy dało mu to szczęście? Nie poczuł go. Potrzebuję samochodu, wtedy będzie już dobrze. Najpierw był więc mały używany, z czasem samochody - większe i nowsze. I zawsze to samo, wiara, że kolejny, będący spełnieniem marzeń da wreszcie poczucie szczęścia. I ciągle nie był szczęśliwy. Spotkał Anię, piękną rudowłosą dziewczynę. Muszę ją zdobyć, z nią będę szczęśliwy…

W żarcie, jak i w plotce zawsze znajdzie się odrobina prawdy. Śmiejemy się oglądając komiksowy rysunek, ale czy pamiętacie nasze posty o miłości, np. "Przepis na miłość", czy "Czy jak ożywić związek?" (jeśli nie, koniecznie przeczytajcie).

​Wiele badań pokazało, że miłość to nie tylko żarliwe uczucie, "strzał amora", który uderza w nas, obezwładnia a z czasem płomień żaru w nas wygasa. Miłość to także nasza postawa. Wg R. Sternberga jednym z czynników miłości jest zaangażowanie - inaczej: nasza decyzja, zobowiązanie. To świadoma decyzja angażowania się dla dobra związku, zależna od naszej woli. I w tym kontekście naszą decyzją jest, czy będziemy chcieli być szczęśliwi w małżeństwie, czy nie. Czy będziemy pracować nad związkiem, będziemy wkładali wysiłek w bycie razem? Więc śmiejemy się z Franciszka, a on ma rację, choć może jeszcze o tym nie wie:-)

W poście "Jak zostać szczęściarzem?" zastanawiałyśmy się, czym różnią się  ludzie szczęśliwi od nieszczęśliwych, potocznie nazywanych pechowcami?  Chciałyśmy zwrócić uwagę na to, iż szczęście w życiu w dużej mierze jest uzależnione od naszego nastawienia. Dla dopełnienia tematu, dzisiaj proponujemy przypowieść Anthony de Mello.

PASTERZ LUBI WSZYSTKIE RODZAJE POGODY

Podróżny: "Jaką pogodę będziemy mieli dzisiaj?"
Pasterz: "Taką, jaką lubię"
"Skąd wiesz, że będzie taka, jaką lubisz?"
"Stwierdziwszy, proszę pana, że nie zawsze mam to, co lubię, nauczyłem się zawsze lubić to, co mam. Jestem więc całkiem pewien, że będziemy mieli taką pogodę, jaką lubię".

Szczęście i nieszczęście leżą w sposobie, w jaki przyjmujemy wydarzenia, nie w naturze samych wydarzeń.

Anthony de Mello
"Modlitwa Żaby II"

Dopiero, gdy weszła do parku, przeszła parę metrów i odetchnęła głęboko powietrzem – zaczęła się uspokajać. Awantura z mężem, pomyłka w pracy i nieprzyjemna rozmowa z szefem, kolejna uwaga syna w dzienniczku. Przynajmniej teraz idąc ścieżką w parku mogła o tym spokojnie pomyśleć, serce nie waliło już jak młotem, głowa przestawała powoli boleć. „Czy tylko mnie zdarzają się takie dni, czy inni też mają takie ciężkie życie?” Myślała siadając na ławeczce. Patrzyła na staw otoczony zielenią ze wszystkich stron, niespiesznie przepływające kaczki. Uspokajający widok. Tak! „Ten park to był dobry pomysł, dobrze, że przechodziłam obok i weszłam”.
 
Czy miewacie takie dni, które przypominają czasami koszmar? Wydaje się, że to nieprawdopodobne, aby zdarzyło się tyle złych rzeczy naraz, a jednak. Albo stresujecie się przed egzaminem, ważną prezentacją w pracy? Albo…
Okazuje się, że przebywanie na łonie natury, jej dotykanie – ba – nawet samo oglądanie - sprawia, że ludzie czują się lepiej. Wiele badań wykazało zbawienny wpływ przyrody lub oglądania tylko jej zdjęć. Colin Ellard – psycholog z Uniwersytetu Waterloo - prowadził badania dotyczące stanu emocjonalnego podczas spacerów. Uczestnicy otrzymywali „zmodyfikowanego” smartfona, który na bieżąco sprawdzał nastrój (poczucie szczęścia w danym momencie) oraz poziom pobudzenia lub zdenerwowania. Optymalnie jest przecież czuć się szczęśliwym i spokojnym, a nie np. nieszczęśliwym, przygnębionym i do tego poddenerwowanym. Okazało się, że nastroje zmieniały się wraz z otoczeniem, w jakim aktualnie przebywali badani. Największy wzrost poczucia szczęścia i spadek pobudzenia nastąpił, gdy weszli oni do zamkniętego przepięknego ogrodu należącego do ośrodka dla seniorów.

​Kolejna zabawa za nami. Tym razem zadałyśmy pytanie dotyczące szczęścia.  Ankietę wypełniło 136 osób.

Okazuje się, że rodzina (22%), miłość (15%) i spokój wewnętrzny (12%) czynią  szczęśliwymi ludźmi naszych Czytelników.

Dla 9% badanych zdrowie jest wyznacznikiem szczęścia. 6% wskazało na relacje interpersonalne, a 5% na pieniądze. Podróże/wycieczki (4%), jak i poczucie bliskości (4%) oraz wolność/niezależność (4%) również były wymieniane  w naszym badaniu jako czynniki decydujące o szczęściu.

Nieco mniej badanych wskazało pasję (3%), poczucie bezpieczeństwa (3%), realizacja marzeń (3%), uprawianie sportu (3%) i przyrodę (3%).

Wyniki naszej zabawy pokazują, że szczęście różne ma imię. Natomiast niewątpliwie spokój wewnętrzny i kochający ludzie wokół są tym, czego pragniemy najbardziej.

Nasz sobotni post "Wybór należy do Ciebie" sprowokował wiele osób do przemyśleń i dyskusji. Poruszyliście bardzo ważną kwestię, a mianowicie poczucia szczęścia w obliczu trudnych sytuacji, porażek, pasma nieszczęść. Czy jest to w ogóle możliwe i czy inni ludzie mają wpływ na nasze podejście do sytuacji problemowych? Otóż, szczególnie w takich sytuacjach ważne jest, jakimi ludźmi jesteśmy otoczeni. Badania prowadzone przez Framingham Heart Study, udowodniły, że osoby, które otoczone są szczęśliwymi ludźmi, same mają większą szansę, by takimi też być.

Oczywiście nikt nie spowoduje, bez udziału nas samych, że będziemy szczęśliwi, ale może pomóc nam zmienić perspektywę, nabrać dystansu do sytuacji problemowych i podnieść się po porażce, Ludzie mający pozytywne podejście do życia będą umieli pomóc nam znaleźć pozytywy nawet w najtrudniejszych sytuacjach i zmotywować nas do pójścia dalej przez życie, nie z ciężarem porażki, ale z myślą o sukcesie, w drodze do którego porażka była jedynie ważnym etapem.

Czy zastanawialiście się kiedykolwiek, dlaczego jako ludzie dążący ze zrozumiałych względów do sytuacji, które dają nam szczęście, czasami poszukujemy zdarzeń diametralnie innych, czyli obniżających nasz nastrój? Bywają przecież dni, gdy słuchamy przygnębiającej muzyki, czy też oglądamy smutne filmy. Zadaliście sobie  kiedykolwiek pytanie - dlaczego? Skoro naturalnym dążeniem człowieka jest dążenie do szczęścia, jaki jest cel obniżania sobie nastroju?

Otóż Mark Schaller z Uniwersytetu z Montany tłumaczy to między innymi złudzeniem gracza. Jest ono błędem w ocenie rzeczywistości, polegającym na przekonaniu człowieka, że istnieje równowaga panująca w świecie. W związku z tym po paśmie sukcesów rośnie prawdopodobieństwo porażki. I oczywiście odwrotnie.

Na pewno każdy z Was rzucał nieraz monetą. W takim razie dobrze wiecie, że z reguły po wyrzuceniu na przykład w trzech seriach orła, jesteśmy przekonani, że w następnym rzucie  będzie reszka. Czyż nie jest tak? Oczywiście, że takie jest nasze myślenie. Jest ono działaniem automatycznym i nieświadomym i dlatego sprzecznym z zamierzonym przez nas i świadomym dążeniem do szczęścia.

Dlatego czytając smutną książkę, czy przygnębiający film chcemy sobie "zafundować" określoną dawkę goryczy, mając nadzieję, że po niej przyjdzie czas na doświadczanie miłych i przyjemnych chwil.

POWIĄZANE POSTY:

"Jak zostać szczęściarzem?"