Otwierasz usta i płyną słowa zwątpienia, krytyki, niedowierzania. Braku wiary w siebie, w innych, w powodzenie działań. Czasami nawet nie otwierasz ust a te same myśli rodzą się w Twojej głowie i wypierają w ten sposób myśli pozytywne.

O groźnych konsekwencjach negatywizmu, pisałyśmy już w poście "Nie daj się wkręcić... negatywnie". Dziś kilka pomysłów na zastąpienie naszych pesymistycznych myśli znajdziecie poniżej. Inspiracja dla tych, którzy widzą świat w ciemnych barwach :)

​Autor: Joanna Kotarska
współautorka bloga Psychologia przy kawie

Wysoka, szczupła blondynka o nietuzinkowej urodzie. Szczególną uwagę zwracają jej piękne , wyraziste oczy. Po pierwszych zdaniach, które wypowiada widać, że jest inteligentna, oczytana, niezwykle błyskotliwa. Z tego, co mówi można wywnioskować, że nie ma dla niej sytuacji bez wyjścia, drzwi niemożliwych do otwarcia. Konsekwencja w połączeniu z pracowitością doprowadziły ją do osiągnięcia tego, czego najbardziej w swoim życiu pragnęła. Praca przynosząca satysfakcję, dwoje cudownych chłopców, kochający mąż, ale…  Nie umie czerpać radości, nie potrafi normalnie funkcjonować. Jej ciało odmawia posłuszeństwa… Szuka pomocy, bo nie chce tak dalej żyć, nie umie…

Obrazy przesuwają się szybko, jak w niemym kinie. Obrazy, które jak stare fotografie ukryte na spodzie pudła, przywalone zdjęciami z trzydziestoletniego życia, nagle w najmniej oczekiwanym momencie wysypują się, przywołując niechciane wspomnienia. Przywołują uczucia, o których chciała zapomnieć, przywołują myśli, które wówczas nieomal nie doprowadziły jej do obłędu. To, co się wówczas wydarzyło, wtedy gdy miała dwanaście lat, przewróciło jej życie do góry nogami.

Nigdy nie żyło im się dostatnio, ale miała dom, miała rodziców, siostrzyczki.  Nagle została sama jak zabawka, którą ktoś wyrzucił, bo nie było dla niej miejsca. Obrazy z przeszłości ukryte zostały w zakamarkach, do których nie chciała wracać. Przysypywała je obrazami z życia, przez które szła z odwagą i chęcią pokazania, że da radę, że jest silna, że zasługiwała na miłość, której dla niej zabrakło… Pamięta strzępy rozmów rodziców, z których niewiele mogła wówczas pojąć.  Praca…, perspektywy…, wyjazd… Wyjechali. Pewnego majowego dnia wyjechali, zabierając ze sobą jej dwie siostrzyczki bliźniaczki. Ona została z babcią. Obiecywali, że wrócą, że pewnych rzeczy nie jest w stanie zrozumieć w tej chwili, że robią to dla jej dobra…

Trzęsienie ziemi, psychiczny ból, strach, tęsknota, bezsilność, złość… Natalia płacząc, przywołuje tamte wspomnienia.  Te obrazy, które teraz wracają jak nieproszeni goście, gdy tylko zamyka oczy.  Wyzwalaczem tych koszmarnych wspomnień byłe cudne córeczki kolegi męża. Gdy spotkali się w sklepie, grunt o mało nie zapadł się pod nogami Natalii. Serce waliło jak młot, miała problemy z oddychaniem. Nagle, w jednej chwili powrócił tamten obraz sprzed lat. Dwuletnie śliczne bliźniaczki i ich szczery dziecięcy śmiech, który splatał się z jej łzami. Śmiech dzieci, które nie rozumiały powagi sytuacji, które cieszyły się, bo czekała je podroż, które jeszcze wiele nie rozumiały. Boże, ten śmiech… Przez lata śmiech dzieci powodował, że serce zaczynało walić jej jak młot.

W psychice człowieka są zaszyfrowane zapisy historii, często przykrych zdarzeń, o których chciałoby się zapomnieć. Upycha się tam bolesne doświadczenia, które z różnych powodów dają o sobie znać, tak jak w przypadku Natalii, w najmniej spodziewanym momencie i ciężko je zignorować.

Natalia będąca osobą, która umiała dokonywać zmian w swoim życiu, która osiągnęła swoją pracą to, czego inni nie umieliby dokonać, została w pewnym momencie zniewolona przez emocje, które zaczęły nią targać. Kobieta, która szła przez życie, pokonując wiele przeszkód, nie bojąc się dokonywać zmian, w pewnym momencie została sparaliżowana przez to, co zaczęło dziać się z jej organizmem, a na co nie miała wpływu. Ona, która umiała przejąć wiele lat temu stery swojego życia, teraz widziała, że nie jest w stanie poradzić sobie z sygnałami wysyłanymi przez jej ciało. Zderzyła się ze ścianą. To był moment, gdy zdała sobie sprawę, że nie na wszystko w swoim życiu ma wpływ. Zrozumiała, że zmienić przeszłości, wspomnień się nie da, ale nie jest to sytuacja bez wyjścia. Można iść dalej, o ile z pomocą specjalisty doprowadzi się do konfrontacji siebie - człowieka dojrzałego z rzeczywistością sprzed lat po to, by przewietrzyć to, co zostało zepchnięte, nieuświadomione i nienazwane. Ten moment uświadomienia sobie emocji może być bardzo trudny. Często boimy się ich. Nie chcemy nazywać tego, co czujemy. Ale dopóki nie uświadomimy ich sobie i nie damy im wyrazu, nie przejmiemy nad nimi kontroli i będą wciąż w różnych formach, np. chorób psychosomatycznych, dawały o sobie znać.

Taka zmiana jest możliwa, jest bolesna i niechciana, ale przynosi uwolnienie od brzemienia, które niesione latami odbiera radość z życia tu i teraz. Lucyna zrozumiała, że tylko od niej zależy, czy będzie umiała cieszyć się tym, do czego dzięki swojej determinacji doszła i co dał jej los – cudowną rodzinę, która widziała w niej osobę silną i kochającą, osobę dającą poczucie bezpieczeństwa, bo zdającą sobie sprawę, jakie jest ono ważne dla osób, które nas kochają.

* Imiona i okoliczności zostały zmienione tak, aby uniemożliwić identyfikację prawdziwych osób.

POWIĄZANE POSTY:

"Posag"
"Ja nie chcę kochać"

Poznanie drugiego człowieka to duża umiejętność, to często lata doświadczenia nabyte podczas diagnozowania setek osób. Ale druga sprawa, to narzędzia. O te narzędzia zawsze jestem pytana przez ludzi, którzy szukają instrukcji, chcą wiedzieć jak postępować niemalże krok po kroku, aby zmotywować dziecko do nauki, męża do rzucenia palenia, chłopaka do wspólnego wyjazdu na wakacje, pracownika do efektywniejszej pracy. I muszę przyznać, że ostatnio zostałam mile zaskoczona. Otrzymałam w prezencie książkę wydaną przez Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne „Motywacja. Metoda sześciu kroków”, której autorem jej jest Michael Pantalon. Zawarta w niej jest niejako instrukcja obsługi - schemat rozmowy, który możemy wykorzystywać na różnych gruntach. Zarówno zawodowym, ale i prywatnym.  W relacjach z partnerem biznesowym, podwładnym, chłopakiem, żoną, dzieckiem. Może być wykorzystana zarówno wówczas, gdy nie umiemy namówić męża do wyjazdu pod namiot, bo przyzwyczajony jest do łazienki i wygodnego łóżka, ale i w stosunku do pracownika, który ma problem z przychodzeniem punktualnym do pracy, jak i  do krnąbrnego i zbuntowanego nastolatka, który nie chce się uczyć.

Przechodząc do konkretów -  metoda, jak sama nazwa wskazuje, opiera się na sześciu krokach. Autor jej uważa, że jest metodą, która „pomaga ludziom nie poprzez pokazywanie im, dlaczego powinni dokonać zmiany, lecz dlaczego mogliby chcieć coś zmienić”. Ciekawe, prawda?

 Metoda Motywacji Błyskawicznej przebiega według następujących kroków:

1. Dlaczego mógłbyś dokonać zmiany? Na przykład żona pyta męża dlaczego zmieniłby pracę, wiedząc, że on takiej myśli nawet nie dopuszcza. Oczywiście tłumaczy, że jest to pytanie czysto hipotetyczne. Chce znać jedynie powód takiej hipotetycznej decyzji. W tym miejscu najprawdopodobniej padnie odpowiedź męża, że mogłoby się to stać, gdyby stracił pracę, której kurczowo się trzyma, pomimo, iż jest dla niego frustrująca. Czyli uzasadnia, że zrobiłby to jedynie ze względu na czynniki od niego niezależne. Ale zauważcie, co jest istotne -  mąż zaczyna skupiać się na zmianie, a nie na negowaniu jej.

2. W jakim stopniu jesteś gotowy na zmianę? Oceń na skali od 1 do 10, gdzie 1 oznacza całkowitą niegotowość, a 10 – całkowita gotowość.

3. Dlaczego nie wybrałeś mniejszej liczby? (lub, gdy osoba motywowana wybrała 1, spytaj: Co byłoby potrzebne, aby 1 zmieniło się w 2?) Skoro mąż np. wskazał 2, to żona dopytuje, dlaczego nie jest mniej chętny do zmiany pracy.  Mógł przecież wybrać 1. Oczywiście mąż będzie najprawdopodobniej tłumaczył, że 2 oznacza mało, ale ona nadal pokazuje, że jednak coś kierowało wyborem dwójki, a nie jedynki. I w tym momencie żona sprawia, że mąż zaczyna zastanowić się nad uzasadnieniem swojej decyzji i chcąc uzasadnić swój wybór szuka jakichkolwiek pozytywów zmiany pracy. Ale cały czas asekuruje się, mówiąc, iż jest to zmiana spowodowana zwolnieniem, a nie wyborem własnym. Natomiast celem żony jako osoby motywującej będzie zmiana mówienia o zmianie w kategoriach wpływu czynników zewnętrznych, na przejście na pragnienia danej osoby.

4. Wyobraź sobie, że nastąpiła zmiana – jakie byłby jej pozytywne skutki? W tym momencie celem osoby motywującej jest spowodowanie, aby druga osoba zaczęła myśleć w kategorii własnych pragnień, a nie pragnień osoby, której chce zrobić przyjemność, czy swojej sytuacji bez wyjścia. W tym momencie osoba, którą chcemy zmotywować uzasadnia swój wybór. Mąż zaczyna zastanawiać się, co zyskałby zmieniając pracę, ale na tym etapie mówi jeszcze w kategoriach, które nie są jego osobistym dobrem, np. „Ty ciągle motywujesz mnie do zmiany pracy, to byłabyś zadowolona”.

5. Dlaczego te skutki są dla Ciebie ważne? Na tym etapie warto naciskać, aż rozmówca dotrze do tego, co dla niego osobiście ważne. Być może mąż w końcu powie, że ostatnio tyle mówi się o rozwoju, o wychodzeniu ze strefy komfortu, to może to byłaby dla niego szansa. Może poznałby nowych ludzi itp.

6. Jaki jest następny krok, jeśli takowy istnieje? O tym, Kochani i o wielu ciekawych prawdach związanych z motywacją dowiecie się z lektury, którą Wam gorąco polecam.

Moim zdaniem Motywacja Błyskawiczna jest efektywną techniką, która działa prawie natychmiastowo. Przechodzi się w niej szybko od oporu do zaangażowania. Jak pisze Pantalon „metoda ta sprawia, że ludzie podejmują działania zachęceni do odnalezienia w sobie powodów do działania.” Po przeczytaniu książki, w której można znaleźć wiele cennych wskazówek do pracy z ludźmi, ale i do pracy nad samym sobą, doszłam do wniosku, iż metoda Motywacji Błyskawicznej będzie jednym z narzędzi, które chętnie będę wykorzystywała w mojej pracy, w której motywuję ludzi do zmian, do podążania naprzód, do poszukiwania lepszego i szczęśliwego życia. Ale zanim wprowadzę je do mojego arsenału, przetestuję ją na sobie i zobaczymy, jak będę dzięki niej umiała siebie zmotywować do wielu działań :)

Inspiracja: Michael Pantalon. Motywacja. Metoda Sześciu Kroków. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2017

POWIĄZANE POSTY:
Kiedy znowu poczuję się szczęśliwa?
​Recepta na sukces. 11 nawyków ludzi sukcesu

Wydaje nam się, że to nic. Przecież to tylko myśli: o tym, że się nie uda, o tym, że nikt nas nie lubi (albo przynajmniej wielu), że nie umiemy doprowadzić sprawy do końca itd. Przechodzimy nad tym do porządku dziennego i kolejnego dnia zaczynamy myśleć dokładnie tak samo. Negatywnych myśli staje się z czasem coraz więcej niż pozytywnych i nawet sami nie zauważamy, jak się zmieniamy. Ogarnia nas marazm, brak chęci do życia, czarnowidztwo. Czasem dopiero opinia kogoś z boku - zwraca nam uwagę i pokazuje, że się "pogubiliśmy", zaczęliśmy świat widzieć w czarnych barwach, gorzej się czuć, mniej robić. Dlaczego? Otóż nasze - wydawałoby się niewinne - myśli uruchomiły całą machinę, błędne koło. 

Nasze myśli wpływają bowiem na przekonania o nas samych i o świecie. Jeśli myślę np. "Nie mam prawdziwych przyjaciół", to zaczynam w sobie budować przekonanie "Jestem beznadziejna, nic nie warta, itd.", to z kolei wzbudza we mnie emocje, uczucia i niestety nie są one przyjemne.
Osoba, która tak myśli o sobie i ma takie przekonania na swój temat jest smutna, przygaszona, zniechęcona. I niestety taki "stan ducha" przekłada się na jej działanie. Nie muszę chyba pisać jak działa osoba w takim nastroju? Domyślicie się sami. W związku z tym: skoro mało robi, słabo działa (np. nie dzwoni do przyjaciół, nie umawia się z nimi, nie wychodzi) - nie zbiera pozytywnych doświadczeń, które mogłyby zmienić jej myśli. W związku z tym, coraz bardziej utwierdza się w przekonaniu, że nikt nie chce się z nią spotykać i że nie ma przyjaciół.

Nie uruchamiajmy błędnego koła! Niech nasza pierwsza myśl będzie pozytywna, a jeśli taka nie jest, to bądźmy czujni i nie pozwólmy, aby wpłynęła na nas. Za kilka dni podsuniemy konkretne pomysły jak zmieniać negatywne opinie na pozytywne :)

Jeżeli chcesz zacząć inaczej reagować, podchodzić nawet do trudnych spraw z odrobiną humoru - pomożemy Ci. O ile chcesz skorzystać  z naszej wiedzy i doświadczenia, zapraszamy na porady on line. Wielu osobom pomogłyśmy, pomożemy i Tobie :) Możemy pomóc Ci inaczej patrzeć na świat... bo przecież wszystko zaczyna się w naszej głowie! ​

Przekazywanie informacji negatywnych nie jest łatwe. Ludzie nie lubią przyznawać się do popełnionych błędów, nie mówiąc o wytykaniu ich przez innych. Szczególnie trudno jest poinformować o tym, co nam się nie podoba osobę, na której nam zależy (partnera, dziecko, pracownika). Informacja ta ma zmienić niepożądane zachowanie, a nie wprowadzić zamieszanie wewnętrzne u tej osoby, które spowoduje, że jedynie przestanie nas darzyć sympatią. Wówczas o zmianie zachowania nie mam mowy. W takiej sytuacji bowiem emocje przysłonią odbiór tego, co z naszej perspektywy było istotne.

Dlatego idealnym rozwiązaniem jest kanapka motywacyjna. Ponieważ z reguły zapamiętujemy informacje negatywne, stosując kanapkę podajemy dwie informacje pozytywne, które „przekładamy” informacją negatywną. Rozpoczynając rozmowę mówimy o tym co dobre, np.: Jesteś mądrą dziewczynką, która doskonale radzi sobie w wielu sytuacjach trudnych. Następnie informujemy o zachowaniu, które ma ulec zmianie, np.: Nie podobało mi się, że wraz z koleżankami obgadywałyście Marysię. Nie można tak traktować swoich  koleżanek. Następnie kończymy tym, co pozytywne, np.: Wierzę, że zrozumiesz, że to zachowanie było złe. Wiem, że jesteś osoba niezwykle empatyczną i zdałaś sobie sprawę,  co musiała czuć Marysia.

Kanapka motywacyjna jest świetnym sposobem motywującym ludzi do zmiany. Wprowadzając ich i zostawiając w pozytywnym nastroju, dodaje chęci do działania i naprawiania popełnionych błędów.

*Post ukazał się na blogu w 2016 roku.

​Zaśmiecamy swój umysł „martwieniem się na zapas”. To zły nawyk, który nie przynosi żadnych korzyści. Martwimy się, jak sobie poradzimy, gdy zdarzy się coś. A jak stracę pracę? A jak umrze mój mąż? A jak stanie się coś mojemu dziecku? A jak… ? Snujemy groźne scenariusze i zaczynamy się bać.

Z reguły zamartwiamy się przyszłością, jeśli przeszłością to także raczej w kontekście jej wpływu na nasze przyszłe życie. A przecież przeszłości nie możemy zmienić, można co najwyżej o niej zapomnieć (lub przepracować np. z psychologiem, jeśli była trudna), ale nie można jej zmienić. Z kolei przyszłość jeszcze nie zaistniała, nie jest realna, ale możemy ją kształtować naszymi działaniami. I właśnie to ostatnie przekonanie uzasadnia nasze zamartwianie się przyszłością. Zapominamy jednak, że zamartwianie nie jest działaniem, więc także tej przyszłości nie zmieni. Jedynie nasze działanie tu i teraz może mieć wpływ na przyszłość, ale samo zamartwianie nie ma większego sensu. Kradnie nam czas, wpędza w niepotrzebny stres, wzbudza lęk, prowadzi do złych zachowań. Martwimy się, że nikt nas nie pokocha, więc wiążemy się z pierwszym napotkanym człowiekiem, który okazuje się niestety nieodpowiednim partnerem. Martwimy się o swoją sytuację finansową, więc pracujemy za 2 etaty do późna zaniedbując swoją rodzinę. Zmartwienia kładą na nasze barki ciężar nie do udźwignięcia. A są nierzeczywistymi wyobrażeniami. Dlaczego dręczymy samych siebie?

​Gdybyśmy tylko potrafili skupić się na teraźniejszości, żyć bardziej tu i teraz. Zapytacie jak to zrobić, gdy mamy tyle problemów związanych z przeszłością i tych, które wiążą się z przyszłością? Jednym ze sposobów skupienia się na chwili obecnej, prawdziwym antidotum na nawyk zamartwiania się jest – wdzięczność. Nie możemy jednocześnie zamartwiać się i być wdzięcznym. Albo, albo. Gdy zaczniemy dziękować za wszystkie dobre rzeczy, jakie przytrafiają się nam, troski wydadzą się nam niepotrzebną stratą czasu. Będzie nam łatwiej skupić się na teraźniejszości. Rozbudowując wdzięczność, życie stanie się prostsze, radośniejsze, mniej skomplikowane. Psychologowie pozytywni proponują prowadzenie „dziennika wdzięczności”. Pisałyśmy już o tym. Codziennie wieczorem przypomnij sobie 3 dobre rzeczy, które przydarzyły Co się w ciągu dnia. Zapisz je w specjalnie kupionym do tego celu zeszycie. Rób to regularnie i zobacz, jak zmienia się Twoje nastawienie do życia już po 2-3 tygodniach. Czy życie nie jest piękne dziś? Zamartwiając się o przyszłość, nie możesz być szczęśliwy, nie cieszysz się tym, co masz tu i teraz.

Inspiracja: Susan K. Rowland. Make Room for God: Clearing Out the Clutter, 2007

„Syty głodnego nie zrozumie”.  Usłyszałam te słowa z ust rozgoryczonej nastolatki, która żywiołowo opowiadała koleżance o historii, którą  była poruszona.  Przechodząc obok, nie  mogłam na to nie zwrócić uwagi. Gdy przez chwilę się nad tym zastanawiałam, przypomniały mi się inne powiedzenia dotyczące po prostu empatii. Jest to chyba normalne, że ciężko wejść w perspektywę drugiego człowieka, jeżeli się wcześniej w podobnej sytuacji nie znalazło. Dlatego nie dziwi nas, że ludzie, którzy doświadczyli w życiu wielu trudnych chwil, bólu, głodu, odrzucenia, są otwarci na potrzeby bliźnich. Ale czy tylko o to zrozumienie chodzi?

Alice Isen prowadziła badania, które miały uzasadnić motywację człowieka do instynktownego poszukiwania przyjemności i dążenia  do pozytywnego nastroju. W tym celu wzbudzała w badanych dobre samopoczucie między innymi poprzez częstowanie ich ciastkami albo prowokując sytuacje, w których niby przez przypadek znajdowali monetę w automacie telefonicznym (pamiętacie jeszcze budki telefoniczne na monety?) Co się okazało? Otóż ludzie, którzy doświadczali pozytywnego nastroju, dążyli do przedłużania tego  stanu, np. poprzez angażowanie się w działania na rzecz drugiego człowieka.

Ale czy dążenie do podtrzymywania pozytywnego nastroju  jest  jedynym celem, który może być tłumaczony poprzez motywację hedonistyczną?  Oczywiście, że nie! Otóż, ludzie dążą nie tylko do podtrzymywania dobrego samopoczucia, ale także do przeciwdziałania nastrojowi negatywnemu.  Polega to na konfrontowaniu swojego aktualnego samopoczucia z samopoczuciem pożądanym. W sytuacji, gdy pojawia się rozbieżność, dążą do regulacji, czyli zmiany nastroju. Wyobraźcie sobie, że projekt, nad którym pracowaliście, został skrytykowany przez przełożonego; wydaliście oszczędności na wyjazd nad morze, a każdego dnia pada deszcz; pokłóciłyście się  z  przyjaciółką; dziecko znowu zachorowało. Jak się czujecie? Macie już tego po prostu dość!  I co się wówczas z nami dzieje? W zasadzie frustracja sięga zenitu i biedni ludzie, którzy się w tym czasie na nas napatoczą. Złość powstałą w wyniku frustracji wyładujemy właśnie na nich. Ale okazuje się, że nie zawsze musi być. Będą i są tacy (jak dobrze!), którzy dołożą wszelkich starań, by przeciwdziałać nastrojowi negatywnemu poprzez działania skierowane właśnie na rzecz drugiego człowieka. Dlaczego? Otóż, tłumaczone jest  to  tzw. efektem ulgi, który został opisany przez Roberta Cialdiniego.  Polega on na redukowaniu negatywnego nastroju poprzez działania przynoszące nam radość i satysfakcję.  Czuję się fatalnie, jest mi źle, a więc chcę pomóc, zrobić coś dobrego, gdyż będzie to lekarstwo na poradzenie  sobie ze smutkiem, żalem, złością.

W zasadzie, patrząc na wyniki tych badań, można by się zastanawiać, dlaczego jeszcze ziemia nie zamieniła się w niebo.  Powinny wokół fruwać same anioły.  Jedni przecież mają pozytywny nastrój, więc powinni go utrzymywać, inni mają negatywny, a więc ich działania powinny być skierowane na podwyższanie jego w służbie bliźniemu.  A przecież tak cudownie wokół nas nie jest?  Dlaczego? Otóż, nie wszyscy dążymy do utrzymywania bądź podwyższania samopoczucia poprzez działania altruistyczne.  Jest wiele różnych dróg, a decyzja należy do nas. Czasami wolimy wypić kieliszek wina, zjeść ciastko, pójść na zakupy i też nastrój ulegnie poprawie. A poza tym,  działa na nas wiele różnych mechanizmów, a na to, który się przebije i dojdzie do głosu,wpływa wiele czynników. Człowiek bowiem jest  istotą niezwykle skomplikowaną, ale dobrze jest, że to wszystko, co prowokuje go do czynienia dobra, jest w zdecydowanej przewadze :)  Jeżeli w to uwierzymy, to zgodnie z zasadą samospełniającego się proroctwa, świat powinien stać się piękniejszy.

*Post ukazał się na blogu w 2016 roku

POWIĄZANE POSTY:

"Pozwól łzom płynąć"
"Złudzenie gracza"

Jeżeli chcesz zacząć inaczej reagować, podchodzić nawet do trudnych spraw z odrobiną humoru - pomożemy Ci. O ile chcesz skorzystać  z naszej wiedzy i doświadczenia, zapraszamy na porady on line. Wielu osobom pomogłyśmy, pomożemy i Tobie :) Możemy pomóc Ci inaczej patrzeć na świat... bo przecież wszystko zaczyna się w naszej głowie! ​

O tym, iż umiejętność postawienia granic, to dla niektórych osób sztuka pisałyśmy w poście „A gdzie JA jestem?” Gosia, Bogusia i Marek - bohaterowie artykułu, to osoby, które nie umiały zadbać o własne granice. Widziały innych i ich potrzeby, nie widząc swoich. Zawsze stawiały innych ponad swoje dobro. Gdyby nie przyjaciele, koleżanki, terapeuta, nie wiadomo jak daleko by zaszli.Tak jak podkreślałyśmy, wielu z nas nie mówi NIE, bo nie chce zrobić przykrości, nie chce być egoistami, nie chce stracić sympatii, miłości, szacunku.  Wiele osób nie chce przyznać się przed sobą, że pewnych sytuacji nie akceptuje. Zapominają natomiast o sobie, o swoich prawach, emocjach. Doprowadza to często do przemęczenia, frustracji, poczucia wykorzystywania .

Często osoby nie stawiają granic, gdyż mylą postawę asertywną z agresją. A przecież jest różnica pomiędzy zachowaniem agresywnym , w którym swoje prawa stawiamy ponad prawami innych osób,  a uległością, gdy prawa innych są przez nas stawiane ponad własnymi i asertywnością, gdy dostrzegamy zarówno swoje prawa, jak i prawa innych. Asertywność bowiem  jest umiejętnością otwartego wyrażania swoich myśli, uczuć, przekonań, ale bardzo istotne – bez  lekceważenia poglądów swoich rozmówców. Uczy nas mówić „nie” bez wyrzutów sumienia, złości czy lęku i ułatwia wyrażanie swoich potrzeb w sposób możliwy do przyjęcia przez innych.

Komunikat  asertywny  powinien być  jasny i precyzyjny  w  formie  i treści  tak, by by wyrażał wprost to,  co myślimy i czujemy, bez obronnej maski, udawania i oszukiwania.

Model asertywnej odmowy składa się z czterech elementów:
  -słowa „Nie"
  -informacji o decyzji: „Nie pojadę z Tobą do Ani i Piotra."
  -przedstawienia w jasny sposób motywu odmowy: „Nie pojadę, ponieważ..."
  -zmiękczenia: „Nie mogę pojechać, ponieważ... Przykro mi.”

Techniki wspomagające asertywną odmowę:

„Zdarta płyta” polega na tym, iż nie szukamy uzasadnień, tylko powtarzamy zdanie, które zostało powiedziane za pierwszym razem. Jest to technika upierania się przy swoim i polegająca  na powtarzaniu tego samego zwrotu, bez zmiany jego treści. Jest przydatna w sytuacji, gdy ktoś próbuje na przykład nakłonić nas do czegoś, na co nie mamy ochoty. Pozwala ona uniknąć zbędnej dyskusji, nie przekraczając granic drugiej osoby.

„Jujitsu” – stosowanie tej techniki polega na tym, że skoncentrowanej energii partnera nie przeciwstawiamy całej naszej mocy (kontrargumentów, polemiki), lecz uginamy się, pozostawiając partnera z jego własną siłą w próżni.
Potwierdzenie  negatywne może być stosowane wówczas,   gdy ktoś  krytykuje  nasze  autentyczne  negatywne  cechy,  mówiąc np. „jesteś  zbyt emocjonalna”. Wówczas możemy odpowiedzieć: „Tak, to prawda, czasami rządzą mną emocje”.
 
Mgła – technika polegająca na przyznaniu, że w tym, co ktoś mówi do nas, może być część prawdy. „Odezwałaś się niegrzecznie w stosunku do mojej siostry. Nie szanujesz nikogo, poza sobą”. Na co, odpowiadamy:  „Tak, dzisiaj nie byłam grzeczna w stosunku do niej. Możliwe, że czuję się źle w jej  towarzystwie”.
 
Pytanie negatywne to  aktywne zachęcanie do krytyki naszego zachowania. Na przykład: „Będzie to dla ciebie trudne, prawda? Jesteś taka nieśmiała.” Odpowiadamy:  „Kiedy twoim zdaniem byłam zbyt nieśmiała?”
 
Asertywna obrona przed atakiem werbalnym i przerywaniem, polega na jasnym komunikacie: „Chwileczkę, chciałbym dokończyć. Pozwolisz, że skończę to, co mam do powiedzenia.

Obrona przed podniesionym tonem głosu polega na tym, że informujemy: „Mówisz do mnie poniesionym głosem. Proszę, zmień ton.”
 
Zasada „Jestem słoniem”  to kontrola tempa własnego zachowania. Chodzi w niej o to, aby w sytuacji odmawiania mówić wolniej, głębiej oddychać, parafrazować i dopytywać się, gdy coś jest niezrozumiałe. Przyspieszenie powoduje bowiem, że jakość naszego zachowania pogarsza się, powodując większe poczucie niepewności i niezadowolenia z siebie. Zwolnienie tempa, nawet gdy odbywa się w sposób niespontaniczny, powoduje zwiększenie poczucia własnej mocy.

Jeżeli macie problem z byciem asertywnym, wybierzcie z powyższych sposobów jeden i przy najbliższej okazji wypróbujcie :)

POWIĄZANE POSTY:

"Miłość Ci wszystko wybaczy"
"Ja nie chcę kochać"

Obudziła się z wypiekami na twarzy. „Co za wspaniały pocałunek” - myślała. Jeszcze czuła zapach jego skóry… Powoli się budziła. Przewróciła się na bok i zobaczyła leżącego obok Tomka. „Ale zaraz zaraz...” - powoli jej umysł przechodził ze snu do rzeczywistości. Przecież w jej śnie to nie był Tomek! „O Boże” - oprzytomniała w jednej chwili i prawie skoczyła na równe nogi. „Zdradziłam męża. Nie! Nie! Przecież to tylko sen i tylko się całowałam”. Myśli pędziły przez jej głowę. „Kochanie, coś się stało?” – z łóżka zaspanym głosem pytał Tomek. Przywróciło ją to natychmiast do codziennych porannych obowiązków.

Hania cały dzień była w dziwnym stanie. Emocje mieszały się, nie mogła zebrać myśli. We śnie całowała się z Markiem. Dokładnie to pamiętała, gdy tylko o tym pomyślała, wszystko wracało tak, jakby zdarzyło się naprawdę. Marek to jej szef z pracy. Ostatnio spędzała z nim dużo czasu. Pracowali nad wspólnym projektem, dobrze się rozumieli, chyba trochę flirtowali. A może nawet dla Marka zaczynało to być już coś więcej niż zwykła znajomość z pracy? Może Hania też tego chciała?

Za dwa tygodnie mieli jechać razem w delegację do Francji. Była tym bardzo podekscytowana. Im bardziej nie rozumiała się z Tomkiem, im częściej się kłócili, tym bardziej z Markiem rozmawiało się jej lepiej. Starszy, doświadczony, spokojniejszy. Imponował jej swoją wiedzą, zawsze celnymi wskazówkami. No i był bardzo przystojny mimo siwizny na skroniach. A może właśnie dzięki niej.

Dobrze, że tego dnia miała wolne. Pracowała całą sobotę i dostała dzień wolnego. Próbowała kupić córeczce wiosenną kurtkę i buty, ale kompletnie nie potrafiła się skoncentrować. Ciągle w głowie miała sen, małżeństwo, Marka i Tomka. Oglądała ubrania, ale w ogóle ich nie widziała. Może kawa postawi ją jakoś na nogi? Usiadła w kawiarni na środku holu w galerii handlowej i próbowała skupić się na zapachu i smaku ulubionego napoju. Kątem oka zobaczyła parę siedzącą obok. Kobieta około czterdziestki podawała mężczyźnie tabletki, a ten trzęsącymi się dłońmi próbował je wziąć, włożyć do ust i popić wodą ze szklanki, którą podawała kobieta. Hania obserwowała ich. „Czy kiedyś mój ojciec też będzie taki niedołężny. Choroba Parkinsona? Na szczęście to jeszcze dużo czasu” – pomyślała i wróciła do mieszania pianki w swoim latte. „Kochanie, jeszcze jedna. Popij” – dobiegł ją głos z sąsiedniego stolika. Kobieta pocałowała mężczyznę w usta. Hania zaczęła baczniej obserwować tę parę. „To nie córka” – pomyślała. „To musi być żona”. Mężczyzna przy stoliku obok był starszy od swojej żony o 20, może 25 lat. Zerknęła raz jeszcze i wtedy sobie przypomniała. Czytała kiedyś artykuł o tej parze. To był głośny romans - młoda początkująca dziennikarka zakochała się w bogatym biznesmenie. On dla niej zostawił rodzinę, żonę, dzieci. Był spektakularny rozwód, cierpiące dzieci, żona, która trafiła z depresją do szpitala psychiatrycznego. Sprawa w sądzie o podział majątku trwająca latami, wywlekanie wszelkich brudów. W tym momencie zobaczyła w wyobraźni siebie i Marka za te 20 lat. To było dla Hani jak kubeł zimnej wody. Wystarczyła ta jedna sekunda, żeby wszystko zrozumiała. „Nie!!!” Oprzytomniała. Nagle wszystkie puzzle, jakie miała w głowie ułożyły się. Co ona w ogóle robi, o czym myśli? O rozbiciu dwóch rodzin w imię nieznanej i trudnej przyszłości? To, że 3-letnia córeczka jest ostatnio nieznośna, że z mężem nie dogaduje się, to może być przejściowe, może to wcale nie ich wina, może ona może coś zmienić, może mogą zmienić to razem? To nie są duże kłopoty, dadzą radę, przejdą przez to. Zrobi dziś wspaniałą kolację dla męża, porozmawia „od serca”, a jutro w pracy spróbuje wycofać się z wyjazdu służbowego do Francji.
 
Myślimy, że jako ludzie jesteśmy racjonalni, że decyzje, jakie podejmujemy, które czasami zmieniają całe nasze życie, są racjonalne. Niestety musimy Was zmartwić. Badania temu zaprzeczają*. Działamy pod wpływem emocji, popełniamy błędy atrybucji, stosujemy mechanizmy obronne. To tylko niektóre pułapki, na jakie w czasie wnioskowania i podejmowania decyzji wpadamy.

Hania – bohaterka naszej dzisiejszej historii - zaczynała myśleć o zmianie swojego życia, o zmianie męża. Była sfrustrowana sytuacją domową, konfliktami z Tomkiem, nieposłuszną córką. Powoli miała tego wszystkiego dość. Zaczęło ją to przerastać. Wówczas pojawił się na horyzoncie Marek. Nadzieja na zmianę, nadzieja na lepsze życie. Tylko, czy faktycznie? Czy Hania nie wpadła w jeden z mechanizmów obronnych - idealizację? Dostrzegała przez długi czas w Marku same pozytywne cechy. Chciała je widzieć a nie dostrzegała jego wad. Idealizacja polega na wyolbrzymieniu znaczenia i wartości jakiejś osoby, czy grupy osób przy jednoczesnym niedopuszczaniu do świadomości wiedzy o cechach negatywnych. Wymaga rozszczepienia idealizowanego obiektu na dwie części: dobrej i złej i zaprzeczeniu istnienia tej złej. Dzięki spotkaniu w kawiarni Hania w jednej sekundzie dostrzegła część tej drugiej strony Marka – problematyczną, negatywną (starszy, w związku, reakcja środowiska, rodziny, walka w sądzie). A przecież Marek jak każdy człowiek ma dodatkowo jeszcze takie cechy charakteru, których nie ocenilibyśmy pozytywnie.

Być może u Hani pojawiło się także „fantazjowanie” – wyjazd do Francji, może nieśmiałe marzenia o wspólnym życiu z Markiem. Tylko czy było już to obronne fantazjowanie? Czasami każdy z nas ucieka w marzenia i nie w tym nic złego. Jeśli jednak celem jest zapomnienie o niemiłej rzeczywistości, trudnych zadania, problemach, gdy w marzeniach jesteśmy wspaniali, życie układa się jak po maśle a na dodatek jesteśmy obiektem romantycznej miłości i jest to forma radzenia sobie z naszym niskim poczuciem wartości i pozwala uniknąć tym samym mozolnego trudu pracy nad sobą – należy przypuszczać, że jest to fantazjowanie w funkcji obronnej. Fantazjowanie należy do technik zniekształcania rzeczywistości. I znowu – dzięki spotkaniu w kawiarni – Hania wróciła do rzeczywistości, realnego życia. To, że są w nim problemy: sprzeczki z mężem, kłopoty z dziećmi, to normalne. Trzeba się z nimi zmierzyć i je rozwiązywać (najlepiej na bieżąco) a nie uciekać w marzenia o tym, że gdzie indziej z kimś innym czeka nas wieczna idylla.

Nie jest to oczywiste proste. Zmiany w życiu są i są potrzebne. Jednak gdy chcemy jakiejś zmiany – zastanówmy się na przyczynami, motywami, które nas do tego popychają. W jakie pułapki wpadamy, jakie środki samoobrony psychicznej stosujemy? Myślenie o tym jest tym trudniejsze, że są to mechanizmy nieświadome 😊 Ale refleksja nad samym sobą zawsze jest pożyteczna 😊

*„Złudzenia, które pozwalają żyć” – pod redakcją M. Kofta, T.Szustrowa, PWN, Warszawa 2001
** Imiona i okoliczności zostały zmienione tak, aby uniemożliwić identyfikację prawdziwych osób

„…w jednym z zadań, jakie miałam do wykonania było powiedzenie słowa „dziękuję” osobie, której coś w swoim życiu zawdzięczam. Jest Pani niewątpliwie taką osobą. Wielkie "Dziękuję" za wysłuchanie mnie, pomoc przy uporządkowaniu mojego życiowego chaosu, moich myśli i emocji, które pomogła mi Pani zrozumieć. Zaczęłam żyć tu i teraz, świadoma swoich celów, bez lęku w podejmowaniu wyzwań, z szacunkiem do samej siebie i wielkim bagażem pozytywnej energii. Zawdzięczam Pani tę drogę, której przez resztę mojego życia nie zamierzam opuścić.” To fragment maila, który otrzymałyśmy od jednej z osób, która korzystała z naszych porad online. Takie słowa powodują, że chcemy robić to, co robimy. Sprawiają, że jako osoby wykonujące swój zawód jesteśmy szczęśliwe, bo wdzięczność ludzi niesie nas na skrzydłach. 

Wdzięczność… O wdzięczności napisała Pani Beata w swoim mailu. O wdzięczności, o której rozmawiałam z Nią podczas jednego ze spotkań. 

Od dawna wiadomo, że człowiek, który koncentruje się na wdzięczności, staje się osobą pozytywniej nastawioną do siebie i innych. Świat zaczyna postrzegać w optymistycznych barwach i staje się  szczęśliwszy. Wdzięczność pojawia się w następstwie osobiście korzystnego zdarzenia, do którego doszło w związku z działaniem jakiegoś zewnętrznego czynnika. Jesteśmy wdzięczni wówczas, gdy widzimy nie tylko swój  udział w danym sukcesie, ale dostrzegamy  też znaczenie wpływu innych osób czy zdarzeń.

Według badań Sonji Lyubomirsky pokazujących wpływ wdzięczności na poziom szczęścia,  kiedy koncentrujemy się na wyrażaniu wdzięczności, między innymi:

1. Przyciągamy pozytywne doświadczenia w życiu, ponieważ zaczynamy doceniać to, co mamy i  czerpiemy z tego radość.
2. Wzmacniamy poczucie własnej wartości i samoocenę, przypominając sobie, ile dobrego zrobili dla nas inni ludzie.
3. Łatwiej jest nam panować nad trudnymi emocjami, ponieważ umiemy tak interpretować trudne doświadczenia, by były bodźcem do działania, a nie traktujemy ich jako życiowej porażki.
4. Mamy wewnętrzną potrzebę pomagania innym nie ze względu na chęć rewanżu czy zasadę wzajemności, ale dlatego, że przepełnia nas wdzięczność.
5. Jesteśmy bardziej otwarci na innych. Łatwiej nawiązujemy relacje z ludźmi, z którymi chcemy dzielić się dobrem, które nas napełnia.
6.  Nie porównujemy się z innymi ludźmi.

Warto więc codziennie wieczorem przypomnieć sobie trzy rzeczy, jakie przydarzyły się nam w ciągu dnia, za jakie jesteśmy wdzięczni :) Potrenujcie ten "dziennik wdzięczności" przynajmniej dwa tygodnie i zobaczcie, czy nie żyje się Wam lepiej? :)

*Imię autorki maila zostało zmienione, a Ona wyraziła zgodę na umieszczenie jego treści na blogu.

Inaczej wyobrażała sobie Święta. Gosia miała żal do męża. Znowu postawił na swoim. Dlaczego ona i dzieci muszą cierpieć? Nie potrafiła pojąć, jak mężczyzna, który świata poza nią nie widział, mając to, czego tak bardzo pragnął, przestał to doceniać.

Bogusię oglądając wieczorem film, przeszedł dreszcz. Zdrady, zdrady, wszędzie zdrady. Są tematem przewodnim książek, filmów, seriali… A może to ona zaczęła ostatnio częściej myśleć o niewierności mężczyzn i tym samym ukierunkowuje uwagę na ten temat.

W Marku zaczęło coś pękać. Coraz bardziej przemęczony, sfrustrowany, dający się wszystkim bez reszty. W zasadzie nigdy nie widział w tym nic dziwnego. Dlaczego teraz przystanął i zastanawia się nad sobą?

Gdy Gosia poznała swojego przyszłego męża, wiedziała, że jest po rozwodzie, że ma córeczkę, którą kocha nad życie.  Nie stanowiło to dla niej problemu. Wręcz przeciwnie, widząc, że jest dobrym ojcem, wiedziała tym samym , że jest dobrym  i odpowiedzialnym człowiekiem. Gdy zaczęli myśleć o wspólnej przyszłości, nie wyobrażała sobie, by mogła zabronić mu kontaktów z córką. Widziała, że jest wolnym mężczyzną, ale ma zobowiązania wobec dziecka.

Bogusia ceniła w mężu jego empatię.  Zawsze wrażliwy na potrzeby wszystkich wokół. Zanim ktokolwiek poprosił o pomoc, już wyciągał pomocną dłoń. Miał złote serce. Ale ostatnio koleżanki zaczęły zwracać uwagę, że powinna być bardziej czujna. „On z dobrego serca wszystkim pomaga, a baby tylko czekają, by znaleźć pretekst i faceta uwieźć… Ty to głupia i naiwna jesteś”- słyszała.

Marek rano zawoził dzieci do przedszkola, potem pędził do pracy. Po pracy po dzieci, zakupy, obiad. Taki mieli układ. Żona rozwijała się naukowo. Był z niej dumny i wiedział, że musi mieć spokój. I tak cud, że urodziła w międzyczasie dziewczynki.  Cuda się zdarzają, nie dość, że zaszła w ciążę, pomimo tego, że odkładała to wciąż na później, to na dodatek  zdarzyło się podwójne szczęście - bliźniaczki.

Gosia, Bogusia i Marek. Trzy osoby, które nie umiały zadbać o własne granice. Widziały innych i ich potrzeby, nie widząc swoich. Zawsze stawiały innych ponad swoje dobro. Gdyby nie przyjaciele, koleżanki, terapeuta, nie wiadomo jak daleko by zaszli.
Gosia nie tylko akceptowała to, że mąż co drugi weekend spędzał z córką, ale zaczęła również akceptować  to, że zaczął w pewnym momencie zaniedbywać ich wspólne dzieci. Oczywiście szalał z radości, gdy urodził się pierwszy, a potem drugi synek, ale później zachowywał się tak, jakby chciał wynagrodzić córce fakt posiadania innych dzieci. Córka stała się dla niego pępkiem świata. Pewnie dlatego, że nie docenia się w życiu tego, co ma się na wyciągniecie ręki. To, co się ma na co dzień,  nie jest dla nas tak cenne jak to, czego nie mamy.  Dlatego pewnie, gdy nastolatka zaproponowała, by wspólnie wyjechali w Święta na Wyspy Kanaryjskie, nie zastanawiał się długo, nie pomyślał o żonie i dzieciach. Po policzku Gosi popłynęły łzy, gdy koleżanki w pracy opowiadały o rodzinnych Świętach… Nie tak wyobrażała sobie tę Wielkanoc.

Tego dnia Bogusia miała potwornie stresujący dzień w pracy. Marzyła, by wreszcie wrócić do domu. Chyba stres spowodował, że rozwinęła się jakaś infekcja. Nie weszła po drodze nawet do apteki, tylko co sił biegła do domu. Chciała przytulić się do męża. Wiedziała, że zadba o nią i kupi wszystko, co ona potrzebuje. Przekraczając próg domu, odebrała smsa – „Kochanie, nie czekaj z obiadem”.  „Potem Ci wszystko wyjaśnię”- usłyszała, gdy  zadzwoniła, informując o swoim fatalnym samopoczuciu zarówno fizycznym, jak i psychicznym. Mąż przejął się bardzo, ale wytłumaczył, że musi pomóc żonie przyjaciela, który jest za granicą, a jej po raz n-ty w tym miesiącu coś się znowu zepsuło…

W Marku coś zaczynało pękać. Był potwornie przemęczony.  W pracy podczas rozmowy z coachem usłyszał, że musi znaleźć chwilę dla siebie. Gdy powiedział żonie,  że chce dla równowagi psychicznej pomyśleć o sobie i swoich potrzebach i chciałby raz w tygodniu chodzić na basen, poczuł się, jakby prosił o rzecz niemożliwą do zdobycia.  A przecież chciał tak niewiele. Musi coś robić dla siebie, bo zwariuje. Żyje w ciągłym tempie i ze słowami wciąż brzmiącymi w głowie: muszę, muszę, muszę…

Umiejętność postawienia granic, to dla niektórych osób sztuka. Nie stawiają ich, bo nie chcą zrobić przykrości, nie chcą być egoistami, nie chcą stracić sympatii, miłości, szacunku.  Wiele osób nie chce przyznać się przed sobą, że pewnych sytuacji nie akceptuje. Przecież nie mogę być zazdrosna, nie  mogę nie ufać, nie mogę być zaborcza, nie mogę zabraniać, nie powinienem, nie wypada, nie przystało… A gdzie w tym wszystkim są oni?  Ludzie, którzy też mają swoje prawa, potrzeby, uczucia. Zapomnieli o sobie, nie wiedzą nawet, gdzie postawić własne granice, bo są tylko przyzwyczajeni  do naginania swojego życia do życia innych ludzi.  Dopiero od znajomych, przyjaciół, psychologa usłyszeli słowa brzmiące rożnie, ale mające ten sam sens: „Miłość bliźniego zaczyna się od miłości własnej”. Jeżeli sami nie będziecie siebie szanować, nikt Was nie uszanuje.

* Imiona i okoliczności zostały zmienione tak, aby uniemożliwić identyfikację realnych osób.

POWIĄZANE POSTY:

"Miłość Ci wszystko wybaczy"
"Ja nie chcę kochać"

Żeby docenić wartość jednego roku, 
zapytaj studenta, który oblał
końcowe egzaminy.
 
Żeby docenić wartość miesiąca,
spytaj matkę, której dziecko
przyszło na świat za wcześnie.
 
Żeby docenić wartość godziny,
zapytaj zakochanych
czekających na to, żeby się zobaczyć.
 
Żeby docenić wartość minuty,
zapytaj kogoś, kto przegapił
autobus lub samolot.
 
Żeby docenić wartość sekundy,
zapytaj kogoś, kto przeżył wypadek.
 
Żeby docenić wartość setnej sekundy,
zapytaj sportowca, który
na olimpiadzie zdobył srebrny medal.
 
Czas na nikogo nie czeka.
Łap każdy moment, który ci został,
bo jest wartościowy.
Dziel go ze szczególnym człowiekiem
- będzie jeszcze więcej wart.
 
​Pochodzenie tego wiersza nie jest znane