Z okazji Dnia Św. Walentego wraz z Gdańskim Wydawnictwem Psychologicznym przygotowaliśmy dla Was niezwykły prezent! Możecie przeczytać wywiad z prof. Bogdanem Wojciszke – wybitnym psychologiem, profesorem nauk humanistycznych, członkiem Komitetu Psychologii PAN, czołowym polskim specjalistą z zakresu miłości. Tym razem nie my miałyśmy okazję przeprowadzić wywiad, a Renata Mazurowska. Z rozmów z Panem Profesorem powstała fantastyczna książka „Alfabet miłości” wydana przez GWP. Krótka forma poszczególnych rozdziałów, rozpoczynających się na kolejne litery alfabetu, doskonale nadaje się do poczytania w czasie przerwy na kawę: A jak „Altruizm”, B jak „Bliskość”, C jak ”Co decyduje”, D jak „Dobry związek”…

Dziś dzięki uprzejmości Wydawnictwa możecie przeczytać opinie prof. Wojciszke na temat idealnego partnera. Jak zwykle powołuje się on na szereg badań naukowych. Myślę, że zaciekawi to wszystkich:
 
IDEALNY PARTNER
czyli o tym, że to nie czynniki zewnętrzne, ani inni ludzie czynią nas szczęśliwymi, ale to, jacy jesteśmy.

Dlaczego przyczyny swojego szczęścia, bądź nieszczęścia upatrujemy często w odpowiednim lub nieodpowiednim wyborze partnera? On ma taka magiczna moc, by sprawić, że będziemy szczęśliwi lub nie, niemalże oddajemy mu w ręce nasz los! Jak tylko pojawi się „odpowiednia” osoba, to natychmiast będziemy szczęśliwi. On czy ona będzie naszym światłem, radością życia, wypełni nam wszystkie deficyty…
I nas „załata”. Szukanie partnera, który nam coś załatwi, to jak szukanie jakiegoś rodzaju warunku, który ma nam wzmocnić poczucie szczęścia. A badania nad wyznacznikami szczęścia są jednak dosyć bezwzględne. One mówią coś bardzo prostego – że warunki, w których żyjemy, mają bardzo niewielki wpływ na to, czy czujemy się szczęśliwi czy nie.

Tylko nasz stosunek do tego?

Nauczyłam się, że ilekroć przeczytam jakiś artykuł w prasie na temat idealnego małżeństwa, zawsze zgodnego, które nigdy się nie kłóci, za jakiś czas muszę uważnie śledzić rubryki towarzyskie, które ogłaszają rozwód tego „wzorcowego” związku.

Otóż przysłowie „kto się lubi, ten się czubi” znakomicie sprawdza się, jeśli chodzi o relacje. Życie jest tak skomplikowane a ludzie tak różni, że wcześniej, czy później do konfliktu w każdym żywym związku dojść musi. Pytanie tylko, ile takich konfliktów, jak często się pojawiają, jak długo trwają i jakie formy przybierają? Może się zdarzyć, że małżeństwo staje się areną wielu kłótni i konfliktów, które będą się pogłębiać. Nie rozwiązując ich konstruktywnie, będą ranić nawzajem swoje uczucia i ich relacja zacznie się psuć. S. R. Covey w książce  "7 nawyków szczęśliwej rodziny" pisze, co wówczas się stanie: „Miłość przejdzie w przystosowanie się, później w tolerowanie drugiej osoby, a w końcu zmieni się we wrogość. Gdy ich stosunki przybiorą formę ciągłych konfliktów, otoczenie może twierdzić, że najlepiej, gdyby się rozwiedli”. Swego rodzaju „równia pochyła”.

Okazuje się, że sumienny mąż, czy żona to prawdziwy „skarb”, który można wycenić, życie z nim przekłada się na realne dochód. Co to znaczy i dlaczego tak się dzieje? Otóż badania prowadzone przez naukowców z Washington University w St. Louis (B. C. Solomon i J. J. Jackson) pokazały wpływ  cech osobowościowych życiowego partnera na osiągnięcia zawodowe pracowników. Badano wpływ m.in.  zgodności, ekstrawersji, sumienności, neurotyczności i otwartości w tysiącach australijskich gospodarstw domowych. Okazało się, że jedyną cechą, która wpływa na sukces zawodowy jest sumienność partnera życiowego.  Dzięki niej można prognozować wyższe dochody, większą liczbę awansów i zadowolenie z pracy niezależnie od płci partnera-pracownika (i niezależnie od jego własnej obowiązkowości). Wraz ze wzrostem sumienności partnera wzrasta bowiem roczny dochód o ok. 4 tys. dolarów. Osoba, której żona lub mąż odznacza się wyjątkową obowiązkowością, ma o 50% więcej szans na awans w pracy niż osoba, której partner jest wyjątkowo niesumienny

„Najwspanialszą rzecz, jaką możesz zrobić dla swoich dzieci, to kochać swojego współmałżonka". Ten cytat Covey’a wzbudził na naszym blogu wiele kontrowersji. Życie nie zawsze jest bajką, o czym świadczą Wasze wpisy i my o tym wiemy.

Z jednej strony o miłość należy  dbać, należy ją pielęgnować, czuwać, by żar nie przygasł, bez względu na to, czy minęło pięć, dziesięć, czy trzydzieści lat po ślubie, ale z drugiej strony nie można zapominać o własnej godności i pewnych granicach, których przekraczać nie należy.

Czasami chuchanie i dmuchanie nie jest łatwe, ale należy próbować. Często brak czasu, stres powodują, że ludzie zaczynają się od siebie oddalać. Napięcia rosną, konflikty zostają nierozwiązane. Niekiedy pojawiają się „doradcy”, którym zależy na podsycaniu wzajemnej niechęci. I co wówczas można zrobić? Sposobem może być znalezienie czasu na rozmowę i wsłuchanie się  w potrzeby drugiej osoby. Jeżeli to nie pomoże, warto poprosić o wsparcie kogoś, kto spojrzy z innej perspektywy. Bliscy, przyjaciele, terapia, to koła ratunkowe, z których warto skorzystać. Do sposobów na ratowanie związku będziemy jeszcze wracały w naszych postach. Bywają niestety niekiedy drogi, z których nie ma już powrotu, ale to ostateczność.

 
Podsumowując rozważania na temat wychowania, chcemy, abyście pamiętali, że niezależnie od metod wychowawczych - należy patrzeć na dziecko jak na człowieka, a nie przedmiot naszych oddziaływań.

Nie ma idealnych rozwiązań. Tak jak nie ma jednego najlepszego modelu wychowawczego idealnego dla każdego dziecka w każdej sytuacji, tak nie ma jednej gotowej i uniwersalnej recepty, jeśli chodzi o stawianie wymagań, czy granic dzieciom. Każde dziecko jest inne i to niestety rodzic musi znaleźć „złoty środek”, aby zbyt nie obciążać dziecka, ale też maksymalnie wykorzystać cały jego potencjał. To sztuka! Można to zrobić tylko mając dobrą i bliską relację z dzieckiem, rozumiejąc jego potrzeby.

Zebrałyśmy najistotniejsze treści w dekalog rodzica. Może będzie dla niektórych z Was drogowskazem, wskazówką – dla tych którzy lubią takie „rady”. A Ci, którzy wolą sami dochodzić do własnych wniosków, zachęcamy do sięgnięcia raz jeszcze do artykułów (linki poniżej w zestawieniu). Najważniejsze jednak, abyście wychowując  dzieci  pamiętali o słowach  Jean’a Piageta "Ileż cenniejsza niż wszystkie zasady tego świata jest odrobina człowieczeństwa".

Nauczyciel kieruje uczennicę do  psychiatry w celu wyleczenia nadpobudliwości  i braku koncentracji, a lekarz odkrywa jej talent… Historia jak z filmu, a to część biografii Gillian Lynne, byłej brytyjskiej baleriny, znanego choreografa oraz reżysera teatralnego i telewizyjnego, współtwórcy musicali „Upiór w operze” i „Cats”.

 Można powiedzieć, że Gillian Lynne  miała wyjątkowe szczęście, którego niestety nie ma wiele utalentowanych i kreatywnych dzieci. One nie tylko nie wiedzą, że są wyjątkowe, ale wręcz są tępione za to, w czym są dobre.

Uczniowie z ponadprzeciętnymi możliwościami bardzo często nie wykorzystują swojego potencjału. Jest to spowodowane między innymi  nierównomiernym tempem rozwoju i problemami osobowościowymi oraz negatywną rolą środowiska. Czynniki te powodują, że wyniki osiągnięć  dzieci zdolnych obniżają się, a czasem zdarza się tak, że  uczniowie ci nawet przeżywają niepowodzenia szkolne. U dzieci zdolnych trudności edukacyjne często spowodowane są przez tzw. Syndrom Nieadekwatnych Osiągnięć Szkolnych, czyli rozbieżność pomiędzy potencjalnymi możliwościami a faktycznymi osiągnięciami.

Problemy emocjonalne i społeczne są główną bolączką dzieci zdolnych mającą przełożenie na wyniki w nauce.  Mówi się o tak zwanej asynchronii rozwojowej, polegającej na tym, że poszczególne sfery rozwojowe,  między innymi emocjonalna i społeczna, rozwijają się wolniej od sfery poznawczej. Dzieci te mają często problemy interpersonalne, bywają egocentryczne, czasami uparte, niekiedy agresywne. Postrzegane są jako inne, czasami przemądrzałe, gdyż zadają dużo pytań, „przechwalają się” wiadomościami, które posiadają.

W pierwszym roku mojej pracy trafiła do mnie Agnieszka, szesnastolatka, która pomimo upływu lat mocno zapisała się w mojej pamięci. Często myślami powracam do dnia, w którym przyszła do mnie jej wychowawczyni, prosząc o pomoc. Powiedziała, że jej uczennica, wówczas chodząca do trzeciej klasy gimnazjum, do niedawna osiągająca bardzo dobre wyniki w nauce, zaczęła w ostatnim roku uzyskiwać coraz słabsze oceny, a od miesiąca wagaruje.

Po zdiagnozowaniu dziewczyny, wiedziałam, co kryło się pod przykrywką jej zachowania, czyli wagarów. Nauczyciele, co jest zrozumiałe, widzieli tylko wierzchołek góry lodowej. Tak zwykle bywa, że w pierwszej kolejności rzuca nam się w oczy zachowanie drugiego człowieka. Wychowawcę niepokoił fakt, iż uczennica wagaruje, dostrzegł to, że opuściła się w nauce, ale nie mógł dotrzeć do tego, co kryło się głębiej. O tym, co wiedzieli rodzice, ale nie chcieli mówić.

Agnieszka „szła” przez szkołę z etykietką bardzo dobrej, zdolnej uczennicy, a taką osobą nie była. Miała przeciętny iloraz inteligencji, pomimo, iż sprawiała inne wrażenie (czysta, schludna, modnie ubrana, zawsze przygotowana do lekcji, posiadająca bogate słownictwo). Trudno było uwierzyć, iż ta dziewczyna z dobrego domu, której rodzice wykonywali prestiżowe zawody, może nie pasować do ramki, w której chcieliśmy ją widzieć. Zadziałał w tym wypadku efekt aureoli polegający na tym, iż mamy tendencję do automatycznego przypisywania cech osobowościowych na podstawie pozytywnego lub negatywnego wrażenia. Pierwsze wrażenie bardzo ciężko zmienić. Agnieszka sprawiała bardzo dobre wrażenie.

Stanęło przede mną wówczas trudne zadanie do wykonania. Zdawałam sobie sprawę, że nie łatwo będzie mi, młodej osobie, przekonać nauczycieli, iż ta szesnastolatka nie jest tą, którą chcieli w niej widzieć. Oni dostrzegali osobę zdolną, traktowali ją jako bardzo dobrą uczennicę i myślę, że między innymi to przez pierwsze lata nauki szkolnej było czynnikiem wpływającym pozytywnie na Agnieszkę. Zadział w tym wypadku tzw. Efekt Pigmaliona będący odmianą samospełniającego się proroctwa. Polega on na tym, że ludzie wykazują tendencję do zachowywania się zgodnie z tym, czego oczekują od nich inni. Niestety, im dalej w las, tym więcej drzew i zarówno praca rodziców, jak i wiara nauczycieli w możliwości dziewczyny nie wystarczyły.

Zaprosiłam wówczas na rozmowę jej rodziców. Nie było to dla mnie łatwe zadanie. Zręczniej jest powiedzieć ludziom, że ich dziecko jest zdolne, ale leniwe, niż odwrotnie. Reakcja ich, mnie osobiście, nie zaskoczyła. Pękli... Mama popłakała się, ale nie dlatego, że obwieściłam im złą nowinę. Okazało się, czego mogłam się tylko domyślać, że oni doskonale zdawali sobie sprawę z problemów córki. Wiedzieli, czym spowodowane są słabsze wyniki w nauce, wiedzieli, dlaczego zaczęła wagarować.

Chciałybyśmy już dzisiaj zaprosić na sfilmowany wywiad, który ukaże się na blogu "Psychologia przy Kawie" za tydzień 31 stycznia. Będzie podsumowaniem stycznia, który poświęciliśmy tematyce wychowania.

Naszym gościem będzie Mateuszem Kusznierewicz, polski żeglarz sportowy, mistrz olimpijski i mistrz świata, biznesman. Pięciokrotnie reprezentował Polskę na igrzyskach olimpijskich, zdobywając  pierwszy w historii polskiego żeglarstwa medal olimpijski. Jego największymi sukcesami było zdobycie złotego i brązowego medalu olimpijskiego, trzy tytuły mistrza świata i cztery mistrza Europy.

Porozmawiamy z Nim o sporcie, wychowaniu dzieci i miłości. Nie tylko o sukcesach, ale i o porażkach. O roli sportu w wychowaniu młodego człowieka i znalezieniu złotego środka między przeładowaniem dziecka nadmiarem zajęć (o czym pisałyśmy wcześniej) a stwarzaniem mu szansy smakowania i odkrywania talentów oraz pasji.

Już dzisiaj serdecznie zapraszamy! Pamiętajcie 31 stycznia bądźcie z nami!
 
ZOBACZ ZAPOWIEDŹ:

Jedna ze znanych modelek żaliła się na łamach prasy kolorowej jak jej narzeczony wymagał od niej, aby kładła się spać o 22.00, dbając podobno o to, aby wyglądała świeżo, atrakcyjnie, aby nie miała podkrążonych oczu, aby na imprezy nakładała wybrane przez niego sukienki. Jak się pewnie domyślacie związek ten nie przetrwał długo. Ale dorosła osoba w takiej sytuacji – nadmiernej kontroli, czy nadmiernego „zaopiekowania” – sama może podjąć decyzję i np. odejść. Dziecko nie ma takich możliwości i dlatego jego reakcje są inne.  Dla nas dorosłych taka nadmierna kontrola może czasem wydawać się nawet swego rodzaju „ubezwłasnowolnieniem”.

Czy czasami i nam nie zdarza się takie „nadmiarowe zaopiekowanie” dzieckiem? Zorganizujemy wszystko, zaplanujemy, a potem pozostaje tylko „wykonać”. Zaplanujemy cały tydzień, sprawdzimy zadania domowe, poinstruujemy jak i co najlepiej zrobić, z kim się spotykać, z kim nie, wydzielimy czas na wszystko, kupimy sami potrzebne naszym zdaniem rzeczy i dziecko nie będzie już musiało o niczym myśleć i decydować. Chcemy mu pomóc, bo jest młode i niedoświadczone – aby miało dobre życie, odniosło sukces.

W przyszłym tygodniu ukaże się na naszym blogu www.psychologiaprzykawie.pl wywiad z Mateuszem Kusznierewiczem. Mateusz będzie opowiadał o rodzicach, którzy w czasie kursów żeglarskich pływają motorówkami wokół żaglówek ich dzieci, obserwując przez lornetki, udzielając porad w trakcie lub po zajęciach. Robią tak, mimo iż wysłali dzieci na profesjonalny kurs żeglarski, do profesjonalnych instruktorów. Czy jestem zbyt krytyczna? Oni „przecież tylko pomagają”. Pytanie, czy dzieci czują się wówczas  jeszcze dziećmi, czy marionetkami, za których sznurki pociągają rodzice?

 

Każdy z nas wie, że sukcesy w życiu zwykle osiągają „średniacy”.  Co się dzieje w takim razie po drodze ze zmarnowanymi możliwościami tych, którzy w szkole byli najlepsi?

Otóż, okazuje się, że prymusi ze szkolnej ławy nie wytrzymują ciągłej presji ze strony otoczenia, a w efekcie nie wykorzystują swojego potencjału. Oczekiwania rodziców, nauczycieli powodują, iż dziecko stara się  temu sprostać.  Później oni sami oczekują od siebie, że zawsze i wszędzie muszą być „naj”. Nie mogą zawieść innych, ale i samego siebie. Tyle, że takie pasmo sukcesów i bycia zawsze najlepszym powoduje, że ludzie ci nie są zahartowani, nie są oswojeni z porażką.

Moje częste podróże państwowymi środkami lokomocji dostarczają mi wielu ciekawych obserwacji. Cenię ludzi i lubię patrzeć na relacje, jakie miedzy nimi zachodzą. Podróże są ku temu wspaniałą okazją. Wysiadając z pociągu, często, pomimo zmęczenia jestem pozytywnie nastawiona pod wpływem tego, co widzę i słyszę. Niestety niekiedy bagaż doświadczeń zebranych podczas drogi jest trudny do udźwignięcia.

„Blanka, szkoda gadać! Co ta Twoja nauczycielka znowu wymyśliła?” Tak zaczęła się wypowiedź pani w średnim wieku, która krytycznie oceniała wychowawczynię swojej córki. Świadkiem tego typu rozmów toczących się w obecności dzieci bądź, tak jak w tym wypadku, dialogu między rodzicem a dzieckiem niestety byłam wielokrotnie.  Rodzice bez mrugnięcia okiem i bez zastanowienia negatywnie wypowiadają się na temat nauczycieli, księży, lekarzy, jak również oczerniają siebie nawzajem, czego świadkami niestety są dzieci.

„Jestem ważna, ukochana i wówczas rozwijam skrzydła”. To zdanie wypowiedziane przez Ilonę Ostrowską, jedną z polskich aktorek, usłyszałam przed kilkoma tygodniami. Chwyciłam od razu kawałek kartki i je zapisałam. Aktorka wypowiedziała te słowa, opowiadając o stosunku do niej reżysera Wojciecha Adamczyka.  Jak jak wynikało z jej wypowiedzi - będąc docenianą i dowartościowywaną - była w stanie wykorzystać maksymalnie swoje możliwości na planie filmowym.

Każdy z nas  widząc uznanie, podziw, akceptację w oczach osób znaczących, rozwija skrzydła i może wznosić się wysoko. Dają one możliwość szybowania  i decydowania przez nas o tym, kiedy jaki pułap osiągnąć, a kiedy, gdy przyjdzie taka potrzeba obniżyć lot, czy też wylądować. Skrzydła stwarzają szansę, której nie daje bańka mydlana, która może, co prawda unieść nas bez wysiłku, ale pękając równie szybko, powoduje bolesne zetknięcie z ziemią w wyniku upadku.